سیاهدانه ( شونیز )از دیدگاه حکیم مومن
شونيز
به فارسي سياه دانه نامند. نباتش شبيه به رازيانه و از آن درازتر و باريكتر و گلش زرد مايل به سفيدي و غلاف تخم او بزرگتر از غلاف بزرالبنج است و تخمش سياه و مغزش سفيد قريب به انيسون و قوّتش تا هفت سال باقي است.
در اوّل سوم گرم و خشك و محلّل و مدرّ حيض و بول و شير و مقطّع اخلاط ومجفّف و مسقط جنين و ترياق سموم بارده حتي بخور او باعث گريختن هوام است و جهت قولنج ريحي و درد سينه و سرفه و قيالدّم و غثيان و استسقاء و يرقان و سپرز و مداومت آن هر صباح با روغن زيتون جهت سرخ كردن گونه و تصفية بشره مجرّب است و با سركه جهت اخراج اقسام كرم شكم و دو درهم او تا سه روز با آب نيم گرم جهت گزيدن سگ ديوانه و رتيلا و با سكنجبين جهت تب ربع و تب بلغمي و با آب و عسل جهت نفس الأنتصاب و سنگ گرده و مثانه و سوختة او جهت بواسير خصوصاً كه با آب مورد بسرشند بيعديل است و ضماد او جهت ثاليل و رفع خال و تقشّر جلد و درد مفاصل و درد سر بارد و سدّة خيشوم و با بول اطفال جهت تحليل اورام صلبه و با سركه جهت بهق و برص و سعفه و قوبا مجرّب و با آب حنظل كه بر اطراف ناف طلا كنند جهت اخراج حبّ القرع قويّ الأثر ميباشد و سایيدة او با خون افعي و يا خون خفّاش و يا خون خطّاف جهت وضح به غايت مؤثّر و با عسل و روغن جهت درد رحم در حين نفاس و با روغن گل سرخ جهت جرب و ضماد سوختة او با موم و روغن حنا و مانند آن جهت منع ريختن موي و رويانيدن او و با گلاب جهت زخمهاي سوداوي ساق پا مجرّب دانستهاند و با بول جهت شهديّة سر و منع نزلات و سعوط و بویيدن او جهت درد سر مزمن و گشودن سدّة خيشوم و زكام و لقوه بغايت مفيد و كماد گرم او بر سر جهت زكام و بر ساير اعضاء و جهت تحليل رياح سريعالأثر و قطور بودادة او با روغن زيتون بقدر سه چهار قطره جهت رفع زكام كه با عطسة بسيار باشد مجرّب است و مضمضة مطبوخ او با سركه جهت درد دندان بارد و قطور او با روغن حبهالخضراء جهت درد گوش و سدّة رياح آن نافع ميباشد و شرب روغن او را با روغن زيتون و كندر جهت اعادة باه مأيوسين از مجرّبات شمردهاند و طلاي روغن او كه با قرع منكوس گرفته باشند بر اعضاي تناسل و كمر جهت نعوظ بيعديل و رافع دردهاي صعب بارده و سستي و سدّة اعصاب است و خوردن او نيز جهت باه و امور مذكوره سريعالأثر است و اكثار شرب شونيز مورث خنّاق محرورين و مسدّد و مصلحش سكنجبين و سركه و مضر گرده و مصلح او كتيرا ميباشد. و قدر شربتش تا دو درهم و از روغن او يك درهم و بدلش انيسون و نصف او تخم شبت است.
منبع : کتاب تحفه حکیم مومن
یک برابر سیاهدانه+ پنج برابر عسل = دوسین
عشق ...